Sứ điệp Mùa Chay 2011 của Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI
Sứ điệp Mùa
Chay 2011 của Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI
“Anh em đã được mai táng với Chúa Kitô trong
Phép Rửa, anh em cũng sẽ được cùng sống lại với Người”
(x. Cl 2, 12)
Anh chị em thân mến,
Mùa Chay dẫn chúng ta tiến đến việc cử hành Lễ
Phục sinh Rất Thánh, đem lại cho Giáo Hội một mùa phụng vụ thật sự quý giá và
quan trọng. Chính vì thế, tôi vui mừng gửi đến anh chị em Sứ điệp này, giúp anh
chị em sống Mùa Chay sốt sắng. Trong khi chờ cuộc gặp gỡ mang tính quyết định với
Vị Hôn phu trong cuộc Vượt qua vĩnh cửu, Cộng đoàn Hội Thánh chuyên cần cầu
nguyện và làm việc bác ái, ra sức làm cho tinh thần được nên thanh sạch, để
trong Mầu nhiệm Cứu chuộc, múc thêm nguồn sống mới dồi dào nơi Chúa Kitô (Kinh Tiền tụng Mùa Chay I).
Tái
khám phá ý nghĩa của Bí tích Thánh tẩy
1. Trong ngày chịu Phép Rửa tội, chúng ta đã
được ban cho sự sống mới, khi “tham dự
vào cái chết và sự Phục sinh của Chúa Kitô”, chúng ta đã bắt đầu “cuộc hành trình vui mừng và hân hoan của
người môn đệ” (Bài giảng Lễ Chúa
Giêsu chịu Phép rửa 10-01-2010). Trong các Thư của mình, thánh Phaolô nhiều
lần nhấn mạnh về sự kết hiệp rất đặc biệt với Đấng Con Chúa khi được dìm trong
nước rửa tội. Quả thật, Bí tích Thánh tẩy, thường được lãnh nhận khi còn rất nhỏ,
đã cho chúng ta thấy rõ ràng đây là ơn Chúa ban cho: với sức riêng của mình chẳng
ai có thể được hưởng sự sống đời đời. Lòng thương xót của Chúa đã xóa hết tội lỗi,
cho chúng ta được sống với “chính những
tâm tình trong Chúa Giêsu Kitô” (Pl 2, 5) và con người được Chúa ban cho
lòng thương xót ấy cách nhưng không.
Trong Thư gửi các Tín hữu Philipphê, Vị Tông
đồ dân ngoại đã giúp chúng ta hiểu ý nghĩa của sự biến đổi qua việc dự phần vào
cái chết và sự phục sinh của Đức Kitô, bằng cách chỉ ra cho chúng ta thấy mục
đích của sự dự phần này, là: “Nhận biết Người
là Đức Kitô, biết Người là Đấng quyền năng qua việc Người đã sống lại và được
thông phần vào những đau khổ của Người, trở nên đồng hình đồng dạng với Người
trong cái chết của Người, để có thể được sống lại từ giữa những kẻ đã chết”
(Pl 3, 10-11). Vậy bí tích Thánh tẩy không phải là nghi thức của thời đã qua,
mà là cuộc gặp gỡ Đức Kitô, Đấng ban cho người lãnh nhận bí tích một cuộc sống
toàn vẹn, được thông truyền sự sống thần linh, được mời gọi thành tâm trở về,
được ân sủng thúc đẩy và nâng đỡ, nhờ đó người lãnh nhận bí tích đạt đến tầm
vóc trưởng thành của Chúa Kitô.
Một mối liên hệ đặc biệt nối kết giữa bí tích
Thánh tẩy với Mùa Chay, mùa sống kinh nghiệm về ơn cứu độ. Các nghị phụ Công đồng
Vatican II đã đưa ra lời kêu gọi mọi mục tử trong Giáo Hội “biết dùng những yếu
tố của bí tích Thánh tẩy trong Phụng vụ một cách dồi dào hơn nữa” (Hiến chế về
Phụng vụ thánh Sacrosanctum Concilium,
109). Vì vậy, ngay từ ban đầu, Giáo Hội đã liên kết việc cử hành Vọng Phục sinh
với Bí tích Thánh tẩy: trong Bí tích này, gồm trọn Mầu nhiệm lớn lao về con người
đã chết cho tội lỗi, được dự phần vào cuộc sống mới trong Chúa Kitô Phục sinh,
và lãnh nhận cùng một Thần khí của Thiên Chúa, Đấng đã phục sinh Chúa Giêsu từ
giữa những kẻ đã chết (x. Rm 8, 11). Ơn huệ được ban cho nhưng không này phải
luôn được khơi dậy nơi mỗi người chúng ta, và Mùa Chay mang lại cho chúng ta một
cuộc lên đường, một dịp quý báu học hỏi đức Tin và cách sống làm người Kitô hữu,
như các Kitô hữu thời Giáo Hội sơ khai cũng như các dự tòng ngày nay học hỏi và
luyện tập để thực sự sống Bí tích Thánh tẩy như một hành động mang tính quyết định
đối với cả cuộc đời mình.
Suy
gẫm Lời Chúa qua năm bài Phúc Âm Mùa Chay
2. Để thực hiện một cách nghiêm chỉnh hơn nữa
cuộc hành trình tiến đến Lễ Phục sinh và chuẩn bị cho việc cử hành sự Sống lại
của Chúa – ngày lễ trọng và hân hoan nhất của năm phụng vụ -, còn gì thích hợp
hơn việc chúng ta được Lời Chúa hướng dẫn? Vì thế, qua những bài Phúc âm được
công bố trong các Chúa nhật Mùa Chay, Giáo Hội dẫn chúng ta đến gặp Chúa trong
lắng sâu, đưa chúng ta một lần nữa bước vào những chặng đường khai tâm Kitô
giáo: đối với các dự tòng, đây là việc lãnh nhận bí tích khai sinh cuộc sống mới,
còn đối với những người đã lãnh nhận bí tích Thánh tẩy, đây là những bước đi dứt
khoát theo Chúa Kitô trong ân sủng
tràn đầy hơn nữa.
Chúa nhật I của hành trình Mùa Chay cho chúng
ta thấy thân phận con người trần thế của mình. Cuộc chiến đấu vinh quang của
Chúa Giêsu chống lại những cám dỗ, khởi đầu sứ vụ của Người, là một lời kêu gọi
chúng ta ý thức về thân phận mỏng giòn của mình để lãnh nhận Ơn giải thoát
chúng ta khỏi tội lỗi và cho chúng ta được nên mạnh mẽ với một cách thức mới
trong Đức Kitô, Đấng là Đường, là sự Thật và là sự Sống (x. Ordo
Initiationis Christianae Adultorum
- Nghi thức Khai tâm Kitô giáo dành cho người lớn, số 25). Đây là lời mời gọi
thôi thúc chúng ta, theo gương Chúa Kitô và kết hiệp với Người, nhớ rằng đức
Tin Kitô giáo là một cuộc chiến đấu chống lại “các lực lượng bóng tối của thế
gian này” (Ep 6, 12), nơi ma quỷ đang hoạt động, và ngay lúc này vẫn cám dỗ mọi
người đang muốn tiến đến gần Chúa: Đức Kitô đã ra bước ra khỏi cuộc chiến này
trong vinh quang, để mở lòng chúng ta hướng đến hy vọng và dẫn dắt chúng ta đi
đến cuộc chiến thắng đối với mọi cám dỗ của sự dữ.
Bài Tin Mừng thuật lại cuộc biến hình của
Chúa cho chúng ta chiêm ngắm vinh quang của Đức Kitô, tiên báo về sự sống lại
và loan báo loài người sẽ được nên giống Chúa. Cộng đoàn Kitô hữu nhận ra rằng,
tiếp theo các tông đồ Phêrô, Giacôbê và Gioan, mình cũng được đưa vào “một nơi riêng, trên núi cao” (Mt 17, 1)
để lãnh nhận Ân sủng của Thiên Chúa, theo một cách thức mới, trong Đức Kitô, với
tư cách những người con trong Con Chúa: “Đây
là Con Ta yêu dấu, làm đẹp lòng Ta, các ngươi hãy nghe lời Người” (Mt 17,
5). Những lời này mời gọi chúng ta rời bỏ những ồn ào của cuộc sống thường nhật,
dìm mình trong sự hiện diện của Thiên Chúa: Chúa muốn chúng ta mỗi ngày hãy
truyền đi một Lời của Chúa đã đưa chúng ta đi vào chiều sâu của tinh thần, giúp
chúng ta phân định được Thiện và Ác (x. Dt 4, 12) và củng cố cõi lòng chúng ta
muốn được bước đi theo Chúa.
“Cho
tôi xin nước uống” (Ga 4,
7). Lời xin này của Chúa ngỏ cùng người phụ nữ xứ Samari, được thuật lại cho
chúng ta trong Phụng vụ Chúa nhật III Mùa Chay, diễn tả niềm thiết tha của Chúa
đối với mọi người và khơi lên trong lòng chúng ta niềm khát khao được ban cho “một mạch nước vọt lên, đem lại sự sống đời
đời” (Ga 4, 14): Đó chính là ơn Chúa Thánh Thần ban cho các Kitô hữu để trở
nên “Những người thờ phượng đích thực”,
có thể cầu xin Chúa Cha “trong tinh thần
và chân lý” (Ga 4, 23). Chỉ có nguồn nước này mới có thể làm thỏa cơn khát
Chân, Thiện, Mỹ của chúng ta! Chỉ có nguồn nước được Chúa Con ban cho chúng ta
mới có thể tưới đẫm sa mạc linh hồn lo âu và chưa được mãn nguyện “cho đến khi nào nghỉ yên trong Chúa”
như câu nói nổi tiếng của Thánh Augustinô.
Chúa nhật “Người mù từ lúc mới sinh” giới thiệu
với chúng ta Đức Kitô là Ánh sáng cho trần gian. Phúc âm đặt câu hỏi cho mỗi
người chúng ta: “Con có tin vào Con Người
không?”, “Vâng, lạy Chúa, con tin!” (Ga 9, 35-38), câu trả lời hân hoan của
người mù từ lúc mới sinh đã nói thay cho mọi người có lòng tin. Phép lạ chữa
lành này là dấu chỉ cho thấy Đức Kitô, khi cho người mù nhìn thấy được, thì
cũng muốn chúng ta mở đôi mắt nội tâm để đức tin của mình đi vào chiều sâu và
nhận ra chính Người là Đấng Cứu độ duy nhất. Chúa Kitô chiếu ánh sáng vào mọi
nơi tăm tối của cuộc đời và cho con người được sống làm “con của Ánh sáng”.
Đọc Phúc âm Chúa nhật V Mùa Chay thuật việc
Chúa cho Lazarô sống lại, chúng ta nhận thấy mình đang đứng trước mầu nhiệm tối
hậu của đời sống: “Thầy là sự sống lại và
là sự sống… con có tin điều đó không?” (Ga 11, 25-26). Cùng với Macta, đã đến
lúc cộng đoàn Kitô hữu, một lần nữa với tất cả ý thức, phải biết đặt hy vọng
nơi Đức Giêsu Nazareth: “Vâng, lạy Chúa,
con tin Chúa là Đức Kitô, Con Thiên Chúa, Đấng đến trong thế gian” (Ga 11,
27). Sự kết hiệp với Đức Kitô, trong cuộc đời này, chuẩn bị cho chúng ta vượt
qua chướng ngại vật là cái chết để được sống trong Chúa đời đời. Tin rằng kẻ chết
sống lại và hy vọng vào sự sống đời đời sẽ mở lòng trí chúng ta hướng đến ý
nghĩa tối hậu của đời sống: Chúa dựng nên con người để con người được sống lại
và được sống; sự thật này mang lại một chiều kích đích thực và mang tính quyết
định cho lịch sử nhân loại, cho cuộc sống cá nhân con người, cho xã hội, cho nền
văn hóa, chính trị, kinh tế. Không có ánh sáng của đức Tin, toàn thể vũ trụ đã
bị diệt vong, bị giam cầm trong nấm mồ không có tương lại và chẳng còn chút hy
vọng.
Cuộc hành trình Mùa Chay được hoàn tất với
Tam nhật Vượt qua, đặc biệt với đêm Đại Canh thức Cực Thánh; bằng cách nhắc lại
những lời hứa khi chịu Phép Rửa tội, một lần nữa chúng ta tuyên xưng Đức Kitô
là Chúa của đời mình, là chủ tể của sự sống Chúa ban cho chúng ta khi được tái
sinh “từ nước và từ Chúa Thánh Thần”,
và chúng ta tái khẳng định cam kết đáp lại ơn Chúa ban cho được làm môn đệ của
Người.
Ăn
chay, làm việc bác ái và cầu nguyện
3. Việc chúng ta được dìm trong cái chết và sự
sống lại của Đức Kitô, qua bí tích Thánh tẩy, thúc đẩy chúng ta mỗi ngày phải
giải phóng tâm hồn mình thoát khỏi sức nặng của những điều thuộc về vật chất,
khỏi mối liên hệ vị kỷ với “cõi trần” đang làm chúng ta nghèo đi và cản trở
chúng ta sẵn sàng để Chúa sử dụng, đồng thời mở lòng đón Chúa và tha nhân.
Trong Đức Kitô, Thiên Chúa mặc khải Ngài là Tình yêu (x. 1Ga 4, 7-10). Thập giá
của Đức Kitô, “ngôn ngữ Thập giá” biểu hiện quyền năng cứu độ của Chúa (x. 1Cr
1, 18), Đấng tự hiến mình để nâng con người lên và dẫn dắt đến ơn cứu độ: đó là
hình thái triệt để nhất của tình yêu (Tđ Deus
Caritas est – Thiên Chúa là Tình yêu, 12). Qua việc giữ truyền thống ăn
chay, làm việc bác ái và cầu nguyện, những dấu chỉ của ước muốn hoán cải, Mùa
Chay dạy chúng ta biết phải luôn sống tình yêu của Đức Kitô một cách triệt để
nhất. Việc giữ chay, dù có thể vì nhiều động cơ khác nhau, đối với người Kitô hữu
cũng là cách biểu lộ sâu xa về tôn giáo: khi ăn uống thanh đạm, chúng ta học biết
cách chiến thắng lòng ích kỷ để sống đúng với ơn Chúa ban và đúng với tình yêu;
khi chấp nhận sống thiếu thốn –không phải chỉ bỏ đi những gì dư thừa– chúng ta
học biết khám phá có một Ai đó bên cạnh chúng ta và nhận ra Thiên Chúa trên
gương mặt của biết bao anh chị em của mình. Đối với Kitô hữu, việc ăn chay
không hề mang tính chất não nề nhưng giúp chúng ta mở lòng hướng đến Chúa và những
nỗi khốn cùng của con người, để tình yêu đối với Thiên Chúa cũng trở thành lòng
thương yêu tha nhân (x. Mc 12, 31).
Trên đường đi, chúng ta cũng phải đối mặt với
cám dỗ tích góp của cải, ham mê tiền bạc, không tin Chúa là Đấng Tối cao trong
cuộc đời. Tham vọng chiếm hữu sinh ra bạo lực, lạm dụng và sự chết; vì lẽ đó,
Giáo Hội, nhất là trong Mùa Chay, kêu gọi các tín hữu làm việc bác ái, nghĩa là
biết chia sẻ. Ngược lại, việc sùng bái của cải không chỉ khiến con người xa lìa
tha nhân mà còn tước đoạt nhân cách, khiến con người trở nên bất hạnh, đồng thời
lừa dối, gạt gẫm con người, không làm đúng những gì đã hứa hẹn với con người, bởi
vì thói sùng bái này đã đặt của cải vật chất thay vào chỗ của Thiên Chúa, Đấng
là nguồn duy nhất phát sinh sự sống. Như vậy làm sao chúng ta hiểu được tấm
lòng người cha nhân từ của Thiên Chúa nếu cõi lòng chúng ta chỉ dành trọn cho bản
thân và tin vào những dự định đầy ảo tưởng sẽ bảo đảm cho tương lai mình? Lối
suy nghĩ như người phú hộ trong dụ ngôn cũng là một kiểu cám dỗ: “Linh hồn ta ơi, ngươi có nhiều của cải ê hề,
đủ xài trong nhiều năm…”. Chúng ta biết Chúa đã trả lời: “Đồ ngốc, nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại
linh hồn ngươi…” (Lc 12, 19-20). Việc làm phúc giúp người nghèo đưa chúng
ta trở về tin nhận quyền tối thượng của Thiên Chúa và biết quan tâm đến tha
nhân, đồng thời giúp chúng ta lại nhận ra được lòng nhân từ của Chúa Cha và
lãnh nhận lòng thương xót của Ngài.
Trong suốt Mùa Chay, Hội Thánh tặng chúng ta
món quà Lời Chúa rất dồi dào. Suy ngẫm và để cho Lời Chúa thấm vào nội tâm rồi
đưa vào cuộc sống đời thường, chúng ta sẽ nhận ra đây chính là một hình thức cầu
nguyện quý giá, không gì thay thế được. Vì thế chăm chú lắng nghe chính Thiên
Chúa không ngừng nói với trái tim chúng ta, nuôi dưỡng con đường đức Tin được
khởi sự vào ngày chúng ta lãnh nhận bí tích Thánh tẩy. Việc cầu nguyện cũng cho
phép chúng ta có cái nhìn mới về thời gian: nếu không hướng vào vĩnh cửu và thực
tại siêu việt, thời gian chỉ là nhịp điệu theo mỗi bước chân chúng ta đang đi về
chân trời vô định. Ngược lại, khi cầu nguyện, chúng ta dành thời gian cho Thiên
Chúa để nhận ra những lời Chúa nói “sẽ
không hề qua đi” (Mc 13, 31) và bước vào sự kết hiệp mật thiết với Chúa “sẽ không ai lấy mất được” (Ga 16, 22)
và chính Ngài mở ra cho chúng ta niềm hy vọng vào sự sống đời đời chẳng hề làm
thất vọng.
Kết
luận
Tóm lại, trong hành trình Mùa Chay, chúng ta
được mời gọi chiêm ngắm mầu nhiệm Thập giá, trở nên “đồng hình đồng dạng với Chúa Kitô trong cái chết của Người” (Pl 3,
10) để thực hiện một cuộc hoán cải
sâu xa cuộc đời của mình: hãy để Chúa Thánh Thần tác động biến đổi chúng ta,
như Thánh Phaolô trên đường đi Damas; hãy kiên vững sống theo ý Chúa muốn; hãy
thoát khỏi cái tôi ích kỷ bằng cách vượt qua bản năng muốn thống trị người khác
và mở lòng đón nhận tình yêu của Đức Kitô. Mùa Chay cũng là thời gian thích hợp
để chúng ta nhìn nhận bản tính mỏng giòn của mình, đồng thời qua việc thành tâm
kiểm điểm đời sống, chúng ta lãnh nhận Ơn đổi mới từ Bí tích Hòa giải và dứt
khoát bước đến với Chúa Kitô.
Anh chị em thân mến,
Qua việc gặp gỡ cá nhân với Đấng Cứu chuộc và
qua việc ăn chay, làm phúc giúp người nghèo và cầu nguyện, cuộc hành trình hoán
cải hướng đến lễ Phục sinh sẽ giúp chúng ta tái khám phá ý nghĩa của bí tích
Thánh tẩy mình đã lãnh nhận. Trong Mùa Chay này, chúng ta hãy canh tân việc
lãnh Ơn Chúa ban khi chúng ta lãnh nhận bí tích Thánh tẩy, để nguồn ơn này luôn
soi sáng và dẫn dắt mọi việc chúng ta làm. Mỗi ngày chúng ta đều được mời gọi sống
ý nghĩa và hiện thực của bí tích Thánh tẩy, bằng cách luôn thực sự tiến bước
theo Đức Kitô một cách quảng đại hơn. Trong cuộc hành trình này, chúng ta phó
thác nơi Đức Trinh nữ Maria, Đấng đã sinh hạ Ngôi Lời Thiên Chúa trong đức Tin
và thể xác, để cũng như Mẹ, chúng ta dìm mình trong sự chết và sự sống lại của
Chúa Giêsu, Con của Mẹ và được sống đời đời.
Bênêđictô XVI, Giáo hoàng
Đức
Thành chuyển ngữ
của Libreria Editrice Vaticana
– Các tiểu đề do người chuyển ngữ đặt)
- Sứ điệp của Đức thánh cha Phanxicô nhân dịp khai mạc Năm “Gia đình Amoris laetitia” ( 14/04/2021)
- Sứ điệp Urbi et Orbi của Đức thánh cha Phanxicô dịp Lễ Phục sinh 2021 ( 14/04/2021)
- Toàn văn Sứ điệp của ĐTC Phanxicô nhân Ngày Thế giới cầu nguyện cho Ơn gọi ( 19/03/2021)
- Sứ điệp video của ĐTC trong cuộc gặp gỡ trực tuyến với Đại Imam Ahmed Al Tayeb ( 05/02/2021)
- Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô cho Ngày Thế giới Truyền thông xã hội năm 2021 ( 31/01/2021)
- Sứ điệp Mùa Chay 2021 của Đức Thánh Cha Phanxicô ( 28/01/2021)
- Sứ điệp của ĐTC Phanxicô nhân Ngày Thế giới Bệnh nhân năm 2021 ( 12/01/2021)
- Sứ điệp và Phép lành Giáng Sinh Urbi et Orbi 2020 ( 26/12/2020)
- Sứ điệp cho Ngày Hoà bình Thế giới lần thứ 54 (1-1-2021) ( 26/12/2020)
- Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô gửi các Hội Giáo hoàng truyền giáo ( 21/12/2020)