THƯ MỤC VỤ CỦA ĐỨC CHA GIOAN ĐỖ VĂN NGÂN: “SỐNG
ƠN GỌI”
(Tháng 7/2021)
Quý Cha và quý Tu sĩ
rất thân mến,
Chúng ta không muốn sống những tháng ngày
trong ơn gọi một cách uể oải… thụ động… như thể: ‘Cũng liều nhắm mắt đưa chân,
để xem con Tạo xoay vần ra sao…’ (Kiều), nhưng muốn phát huy ‘lòng mến thuở đầu’ (Kh 2: 4), trọn đời sống
hiến dâng cho tình yêu Thiên Chúa, cho sứ vụ…
Từ ngữ ‘Ơn gọi’ hàm
ý ‘tiếng gọi’, ‘lời mời’, ‘vời đến’,
‘tuyển chọn’, ‘gọi tên’…
1. Ơn gọi, khoảnh khắc
đổi đời
Những trình thuật về
ơn gọi thuộc những trang Kinh Thánh ấn tượng nhất. Môsê trước bụi gai bốc lửa, ơn gọi Isaia trong Đền Thánh, cuộc đối
thoại giữa Đức Chúa và Giêrêmia trẻ
trung, Phêrô tại hồ
Tibêria gặp Đấng Phục Sinh, Phaolô tại
Damas… Đã diễn ra biến cố ‘giao ước’ giữa
Đức Chúa uy nghi huyền nhiệm và những người, vừa hãi sợ… có thể chối lời mời,
mà cũng có thể đủ tự chủ… tự do quảng đại đáp lời…
Ơn gọi thuộc cõi
riêng, chẳng hạn với tiên tri Isaia,
‘Đức Chúa đã gọi tôi từ dạ mẹ’ (Is 49: 1), với Phaolô, ‘Đấng đã tách riêng tôi ngay từ lòng mẹ, và kêu gọi
tôi…’ (Gal 1: 15), có lời ngỏ đặt vào tận con tim, có gõ cửa lay động tự do và
có khoảng lặng đợi chờ … ơn gọi
riêng tư đến mức ‘gọi tên’: Abram!
Môsê! Amos! Hỡi Israel! Maria! Saolô!… và còn nhấn mạnh bằng biến cố Đức
Chúa ‘đổi tên’, ‘Ta đã gọi
đích tên ngươi’ (Is 45: 4): ‘Tên ngươi không còn là Abram, tên ngươi phải là Abraham’ (Kn 17: 5)… ‘Người
bảo: Người ta sẽ không còn gọi tên ngươi là Giacóp, nhưng là Israel (Kn 32: 29)… ‘Simôn, ngươi có phúc… Ta bảo
ngươi: Ngươi là Đá, và trên Đá ấy,
Ta sẽ xây Hội thánh của Ta, và quyền môn Âm phủ sẽ không thắng nổi’ (Mt 16: 17.
18).
Đức Chúa gọi là
sai đi, muốn người được sai đi trở nên tác nhân cho tình yêu cứu độ được vận
hành trong lịch sử. Đức Chúa gọi là
tuyển chọn, đưa người được chọn vào một sứ vụ. Đức Chúa gọi là tách riêng, người được tách
riêng thuộc về Chúa, là Thánh… Đấng cất tiếng gọi là Đấng Thánh, ban ‘thánh triệu’
(2Tm 1: 9) để người được thánh triệu
nên Thánh (Rm 1: 7; 1Cr 1: 1.2)… Vì vậy, ơn gọi, khoảnh khắc đổi đời…
2. Ơn gọi riêng
tư… còn cho cộng đồng… cho Giáo hội
Khởi đầu ơn gọi là được tuyển chọn và đích đến là hoàn thành
Thánh Ý. Trong Cựu Ước, ơn gọi
đến với các cá nhân nằm trong ơn gọi
Israel trở nên dân Thiên Chúa. Thiên Chúa cư xử với Israel như với một
cá nhân, có tự do và những phản ứng tự lập. Giao Ước trước tiên là tiếng Thiên Chúa gọi, là lời ngỏ vào con tim: ‘Nghe đây, hỡi
Israel!’… ‘Ta đã gọi chính tên ngươi, ngươi là của Ta’ (Is 43: 1). Lời gọi này
đợi chờ lời đáp, đưa Israel vào hiện hữu dành riêng, tựa vào chính Thiên
Chúa. Ơn gọi cá nhân đi trong lịch
sử cộng đồng, thức tỉnh lương tâm, để từng người cũng như tất cả cùng
đáp lời Thiên Chúa và dấn thân tự đáy lòng trung tín suốt cuộc đời. Cá nhân và
cộng đồng chung vận mạng thăng trầm: Hoàng hậu Esther bà Giuđita,
Tiên tri Êlia ‘Giao ước của
Ngài con cái Israel đã bỏ… các tiên tri của Ngài chúng đã rút gươm chém giết,
chỉ còn sót lại mỗi một mình tôi…’(1V 19: 10).
Vào thời viên mãn Tân
Ước, ơn gọi quy chiếu vào hoạt động của Chúa Giêsu Kitô. Chúa gọi nhóm mười hai, gọi toàn nhân
loại: ‘ra các ngả đường, hễ gặp ai thì mời vào tiệc cưới’ (Mt 22: 9; 1
Co 1: 26)…, nhất là những người tội
lỗi: ‘Có cần đến lương y, hẳn không phải người lành mạnh, mà là kẻ đau yếu… Ta không đến kêu gọi những
người công chính, mà là những kẻ tội
lỗi’ (Mt 9: 12.13)…
Đối với nhóm mười
hai, ơn gọi mang ý nghĩa đặc biệt: ‘Trong những ngày ấy, Ngài ra núi cầu
nguyện và Ngài đã thức suốt đêm cầu nguyện cùng Thiên Chúa. Ngày đến, Ngài kêu
các môn đồ lại, và chọn lấy trong họ
một nhóm mười hai, mà Ngài gọi là tông đồ… (Lc 6: 12.13) và thiết thân
hơn nữa: ‘Các ngươi là bạn hữu của
Ta…’, ‘Không phải các ngươi đã chọn Ta, nhưng chính Ta đã chọn các ngươi, và đã đặt các ngươi ra, ngõ hầu
các ngươi đi và sinh trái, và trái trăng của các
ngươi còn mãi…’ (Ga 15: 14.16).
Lời Chúa Giêsu bao
hàm tiếng gọi theo Chúa qua con đường
mới mà Chúa nắm giữ bí quyết: ‘Nếu
ai muốn đi sau Ta, thì… (Mt 16: 24). Dịp lễ, tại Giêrusalem, người Do Thái bỡ
ngỡ mà rằng: Làm sao ông ấy đã chẳng theo học mà lại thông hay chữ nghĩa? Đức
Giêsu đáp lại họ: Đạo lý Ta dạy không phải là của Ta mà là của Đấng đã sai Ta’ (Ga 7: 15.16)…
3. Ơn gọi, dấn
thân trọn đời (full time, full life)
Giáo hội vừa khai
sinh đã nhận thức sống đời Kitô hữu là bước theo tiếng gọi. Thánh Phaolô trải nghiệm thực tại song song: Ngài là Tông đồ bởi được gọi (Apôtre par vocation): ‘Phaolô, nô lệ của Đức Kitô Giêsu, được kêu gọi làm tông đồ, được
tách riêng để giảng Tin Mừng của Thiên Chúa’ (Rm 1: 1)… Ngài là tông đồ của
đoàn thánh nhân cũng do được gọi (saints
par vocation): ‘chư thánh đã được hiệu triệu’ (1Co 1: 2), ‘thánh triệu bởi trời’
(Dt 3: 1). Phaolô không ngừng nhắc dân Corintô do ơn gọi mà cộng đoàn hình thành: ‘Hãy xem xét, hỡi anh em,
việc anh em được kêu gọi’ (1Co 1: 26)… Hãy dấn thân sống ơn gọi đã nhận (x. 1Co
7: 24).
Ơn gọi ban không (x.
2Tm 1: 9) cho tín hữu Kitô do tự
Chúa Thánh Thần làm nên đời
sống mới, ơn ‘sống đời đời’ (1Tm
6: 12) và ‘vinh quang’ (1Thes
2: 12) trong Thánh Thần. ‘Thần Khí của Đấng đã cho Đức Giêsu sống lại từ cõi chết
cư ngụ trong anh em’ (Rm 8: 11)…’ Anh em đã chịu lấy Thần Khí của hàng nghĩa tử’
…’ Chính Thần Khí chứng thực cho thần hồn ta rằng: ta là con cái Thiên Chúa, mà nếu là con, thì
cũng là kẻ thừa tự, thừa tự của
Thiên Chúa, và đồng thừa tự với
Đức Kitô, một khi ta cùng cam chịu khổ với Ngài, để rồi cùng chia phần vinh
hiển với Ngài’ (Rm 8: 15-17)… Chúa Thánh Thần khơi lên cho cộng đoàn lời đáp
‘hiếu kính, thảo hiền’.
Quý Cha và quý Tu sĩ
rất thân mến,
Có một câu truyện ‘đẹp, ngỡ là mơ’… về một người sống ơn gọi…
Vào một ngày cuối
năm 1965, trên một chuyến bay đưa các
Giám mục người Hoa Kỳ trở về từ Italia, sau khi đã dự Công đồng
Vatican II, có một nữ tiếp viên
hàng không rất xinh đẹp, tận tình và nhã nhặn phục vụ hành khách.
Trong suốt hành trình, cô tiếp viên cảm thấy mất tự nhiên vì có một người, xem
ra đứng đắn, cứ chăm chú nhìn mình.
Câu truyện đến đó, tưởng chừng chẳng còn ai nhớ, sẽ trôi
qua… có chăng một ánh mắt… mà
cũng chỉ là một ánh mắt thoáng qua như bao nhiêu ánh mắt mà cô tiếp viên bắt gặp
trong đời…
Tuy nhiên, vào một buổi trưa, Đức cha Fulton Sheen nghe tiếng
gõ cửa, sau đó là sự bất ngờ của Đức cha khi ngài mở cửa. Trước mặt ngài là cô tiếp viên hàng không trẻ
tuổi, sắc đẹp mặn mà trên chuyến bay hôm nào…
Cô lên tiếng chào Đức cha và hỏi: ‘Thưa Đức cha, Đức cha có
nhớ con không?’ Đức cha Fulton Sheen từ tốn trả lời: ‘Cha nhớ chứ. Con chính là
cô tiếp viên trên chiếc máy bay đưa cha trở về từ Italia’. Cô nói tiếp: ‘Vậy Đức
cha có nhớ Đức cha đã nói nhỏ vào tai con điều gì không?’ Đức cha trả lời: ‘Nhớ!
Cha nhớ, cha đã khen con đẹp lắm. Và
cha hỏi con rằng, có bao giờ con đã cảm tạ Chúa vì Chúa đã ban cho con sắc đẹp
tuyệt vời kia chưa?’ Cô sung sướng nói tiếp: “Kính thưa Đức cha, điều
Đức cha nói đã làm con băn khoăn nhiều. Cũng chính vì điều đó mà hôm nay con đến
gặp Đức cha. Vậy, theo ý Đức cha,
con phải làm gì để tạ ơn Chúa?’
Hơi bất ngờ, Đức
cha Fulton Sheen lặng người suy nghĩ một chút. Sau đó Đức cha dẫn cô tới
trước tấm bản đồ thế giới treo trên tường, vẫn giọng nói ôn tồn, Đức cha hỏi: ‘Có bao giờ con nghe nói tới một trại phong
nào ở Việt Nam mang tên là trại phong Di Linh chưa?’ Cô ngước đôi mắt
xanh như dọ hỏi: “Kính thưa Đức cha, có
lần con đã đọc được trên báo, con cũng đã được nghe ai đó kể một vài câu truyện
về trại phong Di Linh.’
Đức cha dõi mắt nhìn vào khoảng xa xăm: ‘Này con, cách đây
chưa lâu, cha nghe nói Đức Giám mục Giáo phận Sài Gòn tên là Gioan Cassaigne
(tên Việt là Gioan Sanh) đã từ chức Giám mục Sài Gòn để đến phục vụ anh chị em
trại phong Di Linh. Con có muốn cảm
tạ Chúa bằng cách thử một lần đến trại phong Di Linh, gặp Đức Giám mục Sài Gòn
và ở lại với anh chị em bệnh phong khoảng sáu tháng không?’ Quá bất ngờ
trước lời đề nghị của Đức Giám mục thành New York, cô tiếp viên không thốt lên
một lời, lặng lẽ cúi chào Đức cha rồi lui về trong sự bàng hoàng của chính nội
tâm mình…
Từ nay, bước vào đời sống tu trì, người Nữ tu, cô gái xinh đẹp
của chúng ta, hoàn toàn trút bỏ mọi vướng bận của đời thường để yên tâm sống lý
trưởng cảm tạ Chúa bằng việc phục vụ anh chị em phong của mình. Người Nữ tu đã
từng làm tiếp viên hàng không ấy, đẹp quá. Chị đẹp, không chỉ là sắc đẹp thể chất,
mà chính là vẻ đẹp lộng lẫy của tâm hồn. Người Nữ tu ấy, không ai khác, chị Louise Bannet.
Chị Louise Bannet đã tình nguyện ở lại trại phong Di Linh suốt
đời… Nhưng, lịch sử đất Việt thăng trầm… năm 1975, sau gần mười năm phục vụ người phong, chị đã phải
lên đường về nước. Một thời gian sau, chị lại xin Tu hội cho đi phục vụ bệnh nhân phong ở Tahiti.
Năm 1982, sau nhiều
ngày bị căn bệnh ung thư hoành hành… Chị
Louise Bannet đã qua đời giữa
sự tiếc thương vô hạn của cộng đoàn anh chị em phong tại Tahiti và của các bệnh
nhân phong Việt Nam.
Có phải không, thưa quý Cha và quý Tu sĩ, lời sách Cách
Ngôn: ‘Duyên dáng là giả trá! Sắc đẹp là
hư vô. Người đàn bà kính sợ Ðức Chúa đó là người phải ca ngợi.’ (Cn: 31: 30)
Có khi nào ta nghe trong cộng đoàn những sinh viên… những
tín hữu con cái giáo xứ… ngả theo các giáo
phái… ngả theo một niềm tin
khác… và có phải một phần vì ta
chưa thể hiện ơn gọi… ngay từ cách giao tiếp nhân bản… ngay từ phút đầu
người khác tới gặp chúng ta…?
‘… Lòng xót thương là trái tim đang đập của Tin Mừng’ (ĐTC
Phanxicô, Misericordiae Vultus).
Tôi đã nghe từ giữa giáo xứ… và cảm nhận niềm khao khát của giáo dân mong
các ‘người của Chúa’ sống cho ra ơn gọi đời dâng hiến…
Nguyện xin Đức
Trinh Mẫu Rất Thánh diễm phúc và Thánh Cả chuyển cầu trước Thánh Nhan
cho chúng ta đừng xem nhẹ ơn gọi mà làm nhạt nhòa ‘lòng mến thuở đầu’ (Kh 2:
4), mà làm Thánh Nhan bị mờ phai…
+ Gioan Đỗ Văn Ngân
Giám mục Giáo phận Xuân Lộc
Nguồn: giaophanxuanloc.net