Thánh

PHANXICÔ XAVIÊ HÀ TRỌNG MẬU

Thầy giảng (1790 - 1839)

Ngày tử đạo: 19 tháng 12

Xin cha thương nhận con làm môn đệ, để con cùng được chết vì đạo như cha cho tròn đức tin.

Thánh Phanxicô Xaviê Hà Trọng Mậu chào đời năm 1790, tại làng Kẻ Diền (nay thuộc xứ Duyên Lãng, tỉnh Thái Bình). Song thân dâng chú Mậu vào đời sống thánh hiến. Cậu lên chức thầy giảng và gia nhập dòng Ba Đa Minh. Thầy Mậu hiền lành, tận tụy, lãnh hội kiến thức giáo lý vững chắc, được ủy nhiệm theo giúp cha Nguyễn Văn Tự tại làng Đức Trai, xứ đạo Kẻ Mốt.

Khi hay tin cha Tự bị bắt, thầy Mậu vội vã đi dò la tin tức. Để an toàn, thầy được giáo hữu gửi trọ tại nhà một lương dân làng Nhất Trai. Thế nhưng, chính chủ nhà lại đi khai báo với quan để nhận tiền thưởng. Thế là thầy bị bắt giam vào ngục cùng với cha Tự.

Tại công đường Bắc Ninh, quan bố chánh tra hỏi, thầy Mậu trả lời: “Bẩm quan, tôi là thầy giảng, môn đệ thân tín của linh mục Tự”. Vì muốn cứu thầy, cha Tự làm hiệu khuyên thầy đừng khai rõ lý lịch, nhưng thầy Mận vẫn cương quyết thưa: “Xin cha thương nhận con làm môn đệ để con cùng được chết vì đạo như cha cho tròn đức tin”. Thấy thầy can đảm vững vàng, cha Tự vui mừng cảm tạ Chúa.

Tại công đường, quan án bảo thầy Mậu rằng: “Anh là người khôi ngô tuấn tú, lại ít tuổi, có muốn làm quan, ta sẽ tâu vua; hay muốn về nhà làm thuốc ta sẽ liệu, nhưng phải bước qua ảnh này”. Thầy Mận thưa lại: “Cám ơn quan lớn, tôi không dám bước qua mặt Chúa tôi”.

Trong chốn tù ngục, bị tra hỏi về nơi ẩn trốn của các linh mục, thầy Mậu luôn nhanh nhẹn trả lời thay cho các ông: Bùi Văn Úy, Nguyễn Văn Mới, Nguyễn Văn Vinh và Nguyễn Văn Đệ. Thầy Mậu và bốn giáo hữu đã mặc áo dòng Ba Đa Minh nên các ông đều trung thành sống luật dòng. Trong thư viết cho cha Huấn và cha Thuận, thầy Mậu tường trình: “Con và bốn anh em thường ăn chay kiêng thịt như luật dòng dạy vào các ngày thứ Hai, thứ Tư, thứ Sáu và thứ Bảy, nhưng có khi cũng không giữ được. Xin hai cha thương tha lỗi cho chúng con. Chúng con ao ước xin hai cha ban phép cho chúng con khấn dòng. Chúng con xin hứa giữ luật dòng thánh Đa Minh”. Ngày 19-8-1838, quan truyền lệnh bước qua Thánh Giá, thầy Mậu khẳng khái từ chối nên bị đánh 60 roi, đau đớn đến ngất đi. Binh lính phải khiêng thầy vào ngục.

Ngày 19-12-1839, thầy Mậu chịu xử giảo tại pháp trường Cổ Mễ, dười thời vua Minh Mạng. Thi hài của thầy được giáo hữu rước về an táng tại nhà thờ họ Hương La, xứ Tử Nê, Giáo phận Bắc Ninh. Hiện nay, hài cốt của thầy vẫn còn được lưu giữ một phần tại Tòa Giám mục Bắc Ninh.

Thầy giảng Phanxicô Xaviê Hà Trọng Mậu được nâng lên hàng chân phước ngày 27-5-1900 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-6-1988.

Trích sách "Hạnh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam"
Biên soạn: Hội đồng Giám mục Việt Nam
WHD