11.1 THỰC TRẠNG XÃ HỘI
A. TRÌNH BÀY
Đất nước ta hiện nay không còn chiến
tranh, kinh tế đã phần nào phát triển và trên đà cất cánh. Việt
Tuy nhiên, không thể làm ngơ trước
những tác động tiêu cực của tiến trình toàn cầu hoá kinh tế: nhiều tiểu thương
bị phá sản, cạnh tranh không xót thương trở thành phương châm hành động, đầu cơ
tích trữ thao túng thị trường, số thiếu niên lao động trước tuổi cũng không ít.
Tông huấn Giáo Hội tại Á Châu nhận định: “Tiến trình toàn cầu hoá kinh tế làm
phương hại đến người nghèo, nhắm đẩy các quốc gia nghèo khổ hơn ra bên lề những
tương quan kinh tế và chính trị” (GHCA 39). Nhận định này được thể hiện rõ ràng
khi nhìn vào hố ngăn cách ngày càng rộng sâu hơn giữa giàu và nghèo, nông dân
và thị dân, dân lao động và giới đại gia. Trong thực tế, ta có thể thấy cảnh ăn
chơi xa xỉ đối nghịch với cảnh thiếu thốn cơ cực, trong khi một số người giàu
lên nhờ thu nhập chính đáng thì cũng có người thu lợi bất chính với tệ nạn tham
nhũng, bất kể đạo đức và trách nhiệm, thái độ vô cảm và ích kỷ của kẻ giàu
trước nỗi khốn cùng của người nghèo khổ.
Đất nước cũng đang chứng kiến cảnh bùng
phát về di dân. Làn sóng di dân đổ về các thành phố lớn để kiếm kế sinh nhai,
làm thay đổi nhanh chóng khung cảnh sinh hoạt xã hội và phát sinh những vấn đề
không nhỏ: đô thị trở nên quá tải đến độ nghẹt thở, nhiều băng đảng nảy sinh từ
tình trạng hỗn độn không được dự phòng và không sao kiểm soát, đất nước mở ngỏ
trở thành mồi ngon cho nạn buôn bán ma túy, trẻ em và phụ nữ.
Vấn đề ô nhiễm môi trường cũng đang gây
nhiều âu lo: các hoá chất độc hại sử dụng bừa bãi trong công nghệ thực phẩm,
chất thải công nghiệp không được xử lý thích hợp, nước bẩn và rác rưởi tàn phá
môi sinh. Chương trình y tế cộng đồng mỏng manh, nhiều bệnh viện đã bị quá tải.
Việt
Chúng ta không thể không quan tâm đến
anh chị em dân tộc thiểu số, những người còn bị kỳ thị cách nào đó trên đất
nước. Họ thường bị coi như những người kém cỏi, hơn là như những con người đang
cần được nâng đỡ. Họ chưa được hưởng đầy đủ những phúc lợi xã hội. Văn hoá của
nhiều bộ tộc có nguy cơ bị mai một.
Đứng trước thực trạng xã hội kinh tế
phức tạp với cả dáng vẻ hỗn độn như thế trên quê hương, Giáo Hội tại Việt Nam
biết mình đang đối diện với những thách đố lớn lao, những thách đố mà chúng ta
chỉ có thể vượt qua trong niềm xác tín vững vàng rằng “Thiên Chúa của lịch sử
hoạt động trong thế giới của nghèo khổ ấy”, ngay cả giữa “những hình thức ngẫu
tượng hiện đại (chủ nghĩa tiêu thụ, ích kỷ), và lối sống loại trừ Thiên Chúa
(chủ nghĩa duy vật và những hệ tư tưởng vô thần)” (x. Đề Cương 3).
B. HỎI-ĐÁP
1- H. Xã hội Việt
T. Xã hội Việt
– Một là
đất nước không còn chiến tranh;
– Hai là
nền kinh tế đang trên đà phát triển và ngày càng hội nhập sâu hơn vào nền kinh
tế toàn cầu;
– Ba là
người dân ngày càng quan tâm hơn đến vấn đề giáo dục, số du học sinh ngày càng
gia tăng, góp phần chuẩn bị cho việc phát triển đất nước trong nhiều lãnh vực.
2- H. Xã hội Việt
T. Xã hội Việt
– Một là
những tác động tiêu cực của tiến trình toàn cầu hoá kinh tế;
– Hai là hố
ngăn cách giữa người giàu và người nghèo ngày càng sâu rộng;
– Ba là sự
bùng phát về di dân và các tệ nạn xã hội;
– Bốn là
vấn đề ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng;
– Năm là sự
yếu kém của hệ thống an sinh xã hội và chăm sóc y tế;
– Sáu là sự
lạm dụng nền công nghệ thông tin hiện đại tác hại trên nhiều bộ phận xã hội,
nhất là giới trẻ;
– Bảy là
tình trạng bị thiệt thòi của những anh chị em dân tộc thiểu số.
3- H. Giáo Hội quan tâm đến tác động
tiêu cực của tiến trình toàn cầu hoá kinh tế như thế nào?
T. Giáo Hội quan tâm nhiều hơn đến vấn
đề đạo đức và luân lý trong tiến trình toàn cầu hóa kinh tế, chẳng hạn tiến
trình này làm phương hại đến người nghèo, nhắm đẩy các quốc gia nghèo khổ hơn
ra bên lề những tương quan kinh tế và chính trị.
4- H. Giáo Hội quan tâm đến ảnh hưởng
của nền công nghệ thông tin hiện đại như thế nào?
T. Giáo Hội Việt
5- H. Đứng trước những thuận lợi và khó
khăn của xã hội, Giáo Hội Việt
T. Giáo Hội Việt Nam không bi quan và
thất đảm, nhưng tin rằng đây là bối cảnh trong đó Thiên Chúa là chủ của lịch sử
vẫn đang hoạt động để các biến cố của hồng ân cứu độ lại được thực hiện cho dân
tộc Việt Nam hôm nay.
C. GỢI Ý TRAO ĐỔI
1. Địa phương của bạn đang có những thuận lợi nào về mặt kinh tế và xã hội?
2. Địa phương của bạn đang phải đối diện với những thách đố nào về mặt kinh tế và xã hội?
3. Để có thể vượt qua những thách đố ấy, theo bạn, giáo xứ và từng gia đình cần phải làm gì?