Phỏng vấn Đức Thánh Cha trên chuyến bay từ Tokyo về Roma
Phỏng vấn Đức Thánh Cha trên chuyến bay từ Tokyo về Roma
Trên chuyến bay từ Tokyo về Roma, Đức Thánh Cha tái khẳng định thông điệp mạnh mẽ của Hiroshima, ngài cũng bày tỏ nghi ngờ về các trung tâm hạt nhân cho đến khi có sự an toàn tuyệt đối.
Như thông lệ, trên chuyến bay từ thủ đô Tokyo của Nhật Bản về Roma, Đức
Thánh Cha đã trả lời một số câu hỏi của các ký giả trên cùng chuyến bay với Đức
Thánh Cha. Sau đây chúng tôi xin gửi đến quý vị phần thứ nhất nội dung của cuộc
phỏng vấn.
** Đầu tiên là câu hỏi của cha Makoto Yamamoto của báo
Catholic Shimbum
Chúng con cám ơn Đức Thánh Cha từ một nơi xa xôi đã đến
thăm nước Nhật. Con là một linh mục giáo phận ở gần Nagasaki. Đức Thánh Cha đã
thăm Nagasaki và Hiroshima, Đức Thánh Cha cảm thấy thế nào? Xã hội và Giáo hội
ở Đông phương có điều gì cho xã hội và Giáo hội Tây phương học hỏi không thưa
Đức Thánh Cha?
- Tôi bắt đầu từ
cuối. Câu nói: ánh sáng đến từ
phương Đông, từ phương Tây xuất phát sự xa hoa, đã soi sáng cho tôi rất
nhiều. Ánh sáng đến từ phương Đông, sự xa hoa, chủ nghĩa tiêu thụ đến từ phương
Tây. Đúng là có sự khôn ngoan của phương đông, nó không chỉ là sự khôn ngoan về
tri thức nhưng là về thời gian, về suy niệm. Việc học suy chiêm, dừng lại và
chiêm ngắm các sự vật như một nhà thơ giúp rất nhiều cho xã hội Tây phương luôn
luôn quá vội vã của chúng ta. Đây là ý kiến cá nhân, nhưng tôi tin rằng ở Tây
phương còn thiếu một tí thi vị. Có những điều thi vị tuyệt đẹp nhưng Đông
phương vượt trên những điều đó. Đông phương có khả năng quan sát sự vật với đôi
mắt vượt trên sự vật, tôi không muốn dùng từ “siêu việt” bởi vì một số tôn giáo
Đông phương không đề cập đến sự siêu việt mà là một tầm nhìn vượt quá giới hạn
của sự vô thường, nhưng không nói về sự siêu việt. Vì thế tôi dùng cách diễn tả
như thi ca, tìm kiếm sự hoàn hảo trong việc ăn chay, đền tội, trong việc đọc sự
khôn ngoan của các nhà hiền triết phương Đông. Tôi tin rằng sẽ tốt cho người
phương Tây chúng ta dừng lại một chút và dành thời gian cho sự khôn ngoan.
Cả Nagasaki và
Hiroshima đều bị thương tổn vì bom nguyên tử và điều này làm cho hai thành phố
này giống nhau. Nhưng có một điều khác. Nagasaki không chỉ có bom nhưng còn có
các Kitô hữu. Nagasaki có cội rễ Kitô giáo, Kitô giáo đã có từ xa xưa, việc
bách hại Kitô hữu xảy ra ở khắp nước Nhật nhưng ở Nagasaki nó đã xảy ra khốc
liệt. Người thư ký của Tòa Sứ thần đã tặng cho tôi một tấm bảng bằng gỗ của
thời đó, trên đó có viết chữ “người cần tìm”: họ truy lùng các Kitô hữu! Nếu
anh tìm thấy một Kitô hữu, hãy tố cáo và anh sẽ nhận được nhiều tiền; nếu anh
tìm ra một linh mục, hãy tố cáo ông và anh sẽ có nhiều tiền. Điều này gây đau
khổ cho Giáo hội, nhiều thế kỷ bách hại. Ngược lại, đi đến Hiroshima chỉ để
nhắc lại về bom nguyên tử, bởi vì nó không phải là một thành phố Kitô giáo như
Nagasaki. Đây là lý do tại sao tôi muốn đi đến cả hai thành phố, trong cả hai nơi
đều có thảm họa nguyên tử.
Hiroshima là một
bài giáo lý thực sự của con người về sự tàn ác, tôi không thể thăm bảo tàng
Hiroshima do hạn chế về thời gian, bởi vì đó là một ngày có chương trình quá
dày, nhưng họ nói nó khủng khiếp: các thư từ của các nguyên thủ quốc gia, các
tướng lĩnh, giải thích làm thế nào để có thể thực hiện một thảm họa lớn hơn.
Đối với tôi đó là một trải nghiệm đánh động hơn nhiều. Và ở đó tôi đã nhắc lại
rằng việc sử dụng vũ khí hạt nhân là vô đạo đức, đó là lý do tại sao nó phải được
đưa vào Giáo lý của Giáo hội Công giáo, và không chỉ là việc sử dụng, thậm chí
là sở hữu, bởi vì một tai nạn, hoặc sự điên rồ của một kẻ thống trị, sự điên rồ
của một người có thể hủy diệt nhân loại. Chúng ta hãy nghĩ về câu nói của
Einstein: "Chiến tranh thế giới thứ tư sẽ được chiến đấu bằng gậy và
đá".
** Câu hỏi của Shinichi Kawarada, báo The Asahi Shimbum
Như Đức Thánh Cha đã xác định cách đúng đắn rằng một nền
hòa bình bền vững không thể có nếu không giải trừ vũ khí. Nhật Bản là một quốc
gia có sự bảo vệ bởi vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ và cũng là một nhà sản xuất
năng lượng hạt nhân, mang theo rủi ro to lớn như đã xảy ra ở Fukushima. Nhật
Bản có thể đóng góp cho hòa bình thế giới như thế nào? Nó phải đóng cửa tất cả
trung tâm hạt nhân?
- Tôi trở lại vấn
đề sở hữu vũ khí hạt nhân. Một tai nạn luôn có thể xảy ra, 3 thảm họa (động
đất, sóng thần và thảm họa hạt nhân tại nhà máy Fukushima năm 2011), anh chị em
đã có kinh nghiệm. Năng lượng hạt nhân là một hạn chế, chúng ta hãy loại bỏ các
vũ khí bởi vì đó là một sự hủy diệt. Việc sử dụng năng lượng hạt nhân là điều
rất hạn chế bởi vì chúng ta chưa đạt đến mức an toàn tối đa. Bạn có thể nói với
tôi rằng ngay cả điện cũng có thể tạo nên thảm họa vì sự không an toàn, nhưng
nó chỉ là một thảm họa nhỏ. Thảm họa của một trung tâm hạt nhân sẽ là một thảm
họa cực kỳ to lớn. Và an ninh chưa được thực hiện. Đây là ý kiến cá nhân, tôi
sẽ không sử dụng năng lượng hạt nhân cho đến khi có sự an toàn tuyệt đối khi sử
dụng nó. Một số người nói rằng đó là một rủi ro cho việc chăm sóc công trình
sáng tạo và phải dừng năng lượng hạt nhân lại. Tôi chú trọng đến sự an toàn.
Không có sự an toàn để bảo đảm rằng không có thảm họa xảy ra. Vâng, cứ mười năm
một lần trên thế giới. Tiếp đến là công trình sáng tạo, thảm họa của sức mạnh
hạt nhân đối với công trình sáng tạo, với con người. Có một thảm họa ở Ucraina
(ở Chernobyl, năm 1986). Chúng ta phải nghiên cứu về sự an toàn để tránh thảm
họa và tác động đến môi trường. Về môi trường tôi tin rằng chúng ta đã vượt quá
giới hạn, trong nông nghiệp với thuốc trừ sâu, trong việc nuôi gà với các bác
sĩ nói với các bà mẹ đừng cho các trẻ em ăn những thứ được nuôi vì chúng được
nuôi bằng hoóc môn và có hại cho sức khỏe. Vì vậy, ngày nay có nhiều bệnh hiếm
do việc sử dụng không tốt môi trường. Chăm sóc môi trường là điều làm ngày hôm
nay, hoặc không bao giờ. Nhưng trở lại với năng lượng hạt nhân: xây dựng, an
toàn và chăm sóc công trình sáng tạo.
** Câu hỏi của Elisabetta Zunica, báo Kyoto News
Akamada Iwao là một tử tù người Nhật, đang đợi xem xét
lại tiến trình xử án. Iwao có hiện diện trong Thánh lễ tại Tokyo Dome, nhưng
không có cách nào để nói chuyện với Đức Thánh Cha. Trong chương trình của Đức
Thánh Cha có một cuộc gặp gỡ ngắn với tử tù này không? Vấn đề án tử hình được
thảo luận rộng rãi ở Nhật Bản. Không lâu trước khi có sửa đổi trong Giáo lý về
vấn đề này, mười ba án tử hình đã được thực hiện. Trong các bài phát biểu của
Đức Thánh Cha không có đề cập đến vấn đề này. Đức Thánh Cha có nói về nó với
Thủ tướng Shinto Abe không?
- Tôi biết về
trường hợp tử hình đó sau này; tôi không biết người đó. Tôi đã nói với Thủ
tướng về rất nhiều vấn đề, các tiến trình, các án chung thân không kết thúc,
với cái chết hay không chết. Nhưng tôi nói về những vấn đề chung chung, cũng
tồn tại ở các quốc gia khác: nhà tù quá tải, người dân chờ đợi ở một nhà giam
tạm mà không được giả định là vô tội. Mười lăm ngày trước tôi đã có bài phát
biểu tại hội nghị quốc tế về hình luật và tôi đã nói chuyện nghiêm túc về vấn
đề này. Hình phạt tử hình không thể được thực hiện, nó là phi đạo đức. Điều này
phải được kết hợp với một ý thức phát triển. Ví dụ, một số quốc gia không thể
bãi bỏ nó do các vấn đề chính trị, nhưng đình chỉ thi hành án là một cách mang
lại sự sống trong tù mà không cần tuyên bố. Nhưng bản án phải luôn là để tái
hòa nhập, một bản án không có “cửa sổ hướng về chân trời” là phi nhân. Ngay cả
đối với tù chung thân, chúng ta phải suy nghĩ về cách những tù nhân chung thân
có thể được tái hòa nhập, trong tù hay bên ngoài. Chị sẽ nói với tôi: nhưng có
những người bị kết án vì một vấn đề điên rồ, bệnh hoạn, không thể sửa đổi được
bản tính... Phải tìm cách để họ thực hiện các hoạt động khiến họ cảm thấy mình
là con người. Ở rất nhiều nơi trên thế giới, các nhà tù quá đông đúc, chúng là
những kho thịt người, nơi thay vì sức khỏe được phát triển thì nhiều khi lại bị
hủy hoại. Chúng ta phải chiến đấu chống lại án tử hình “từ từ”. Có những trường
hợp mang lại cho tôi niềm vui vì có những quốc gia nói rằng: chúng tôi chấm
dứt. Một lãnh đạo của một quốc gia, hồi năm ngoái, trước khi nghỉ việc, đã đưa
ra sự đình chỉ gần như quyết định: đó là những bước đi của lương tâm con người.
Nhưng một số quốc gia vẫn chưa thể gia nhập vào trong dòng nhân loại này.
** Câu hỏi của Jean-Marie Guénois, báo Le Figaro
Đức Thánh Cha đã nói rằng hòa bình thật sự chỉ có thể khi
giải trừ vũ khí, nhưng mà tự vệ chính đáng thì sao, khi một quốc gia bị một
quốc gia khác tấn công? Có khả năng tồn tại một cuộc chiến chính nghĩa không?
Và Đức Thánh Cha có dự án viết một thông điệp về bất bạo động không?
- Một dự án, Đức
Giáo hoàng kế tiếp sẽ làm… Có nhiều dự án đang nằm trong ngăn bàn. Một thông
điệp về hòa bình đang ở đó, đang chín mùi. Tôi sẽ làm điều đó khi tôi cảm thấy
đã đến lúc. Ví dụ, vấn đề bắt nạt là một vấn đề bạo lực, tôi đã nói về nó với những
người trẻ Nhật Bản. Đó là một vấn đề mà chúng ta đang cố gắng giải quyết với
rất nhiều chương trình giáo dục. Đó là một vấn đề bạo lực. Một thông điệp về
bất bạo động tôi chưa cảm thấy chín mùi, tôi phải cầu nguyện rất nhiều và phải
tìm hướng đi.
Người Roma có câu
nói: Nếu bạn muốn hòa bình, hãy
chuẩn bị cho chiến tranh. Điều đó chúng ta chưa trưởng thành, các tổ chức
quốc tế không thành công, Liên Hiệp Quốc thất bại, họ thực hiện nhiều cuộc hòa
giải giá trị, các quốc gia như Na Uy luôn sẵn sàng hòa giải, tôi thích điều đó
nhưng còn ít, chúng ta còn phải làm nhiều hơn thế. Anh hãy nghĩ về Hội đồng Bảo
an Liên Hiệp Quốc, nếu có vấn đề về vũ khí và mọi người đồng ý giải quyết vấn
đề đó để tránh nguy cơ chiến tranh, mọi người đều bỏ phiếu đồng ý, một người có
quyền phủ quyết nói không và tất cả đều dừng lại. Tôi không thể đánh giá liệu
nó có tốt hay không, đó là một ý kiến mà tôi đã nghe, nhưng có lẽ Liên Hiệp
Quốc nên tiến tới việc từ bỏ quyền phủ quyết của một số quốc gia trong Hội đồng
Bảo an. Tôi cảm thấy điều này như một khả năng. Trong thế giới cân bằng có
những lập luận mà tại thời điểm này tôi không thể phán đoán. Nhưng tất cả những
gì chúng ta có thể làm để ngăn chặn việc sản xuất vũ khí, ngăn chặn chiến
tranh, để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán, với sự giúp đỡ của những người
tạo điều kiện, điều này phải luôn luôn được thực hiện và cho kết quả.
Ví dụ trong trường
hợp Ucraina-Nga, không phải về vũ khí, đó là cuộc đàm phán để trao đổi tù nhân,
điều này là tích cực. Ở Donbass, họ nghĩ đến việc lập kế hoạch cho một chế độ
chính phủ khác, họ đang thảo luận về nó. Đây là một bước tích cực. Một điều tồi
tệ là "kẻ trang bị vũ khí" đạo đức giả. Các nước Kitô giáo, các nước
châu Âu nói về hòa bình và sống bằng vũ khí, đây là đạo đức giả, một từ trong
Tin Mừng mà Chúa Giêsu đã nói trong chương 23 của Tin Mừng thánh Matthêu: cần
kết thúc sự giả hình này. Cần phải có can đảm để nói: "Tôi không thể nói
về hòa bình, bởi vì nền kinh tế của tôi thu lợi rất nhiều từ vũ khí".
Chúng là tất cả những thứ không xúc phạm và không làm dơ bẩn đất nước đó, nhưng
nói như những người anh em, vì tình huynh đệ nhân loại: chúng ta hãy ngừng lại
vì đó là điều xấu. Ở một hải cảng, một con tàu đến từ một quốc gia và phải
chuyển vũ khí sang một con tàu khác để đưa đến Yemen và các công nhân bến cảng
nói "không". Họ là những người can đảm và con tàu đó trở về lại quốc
gia của nó. Đó là một trường hợp, nhưng nó dạy chúng ta làm thế nào để đi theo
hướng này. Hòa bình ngày nay rất mong manh, nhưng chúng ta không được nản lòng.
Giả thuyết về tự vệ chính đáng luôn luôn tồn tại, nó được suy tư ngay cả trong
thần học luân lý, nhưng như một phương sách cuối cùng. Phương án cuối cùng với
vũ khí. Việc bảo vệ chính đáng phải được thực hiện bằng ngoại giao, với hòa
giải. Phương án cuối cùng: phòng thủ chính đáng với vũ khí. Nhưng tôi nhấn
mạnh: đó là biện pháp cuối cùng! Chúng ta đang tiến về phía trước trong một sự
tiến triển đạo đức mà tôi thích, trong việc đặt câu hỏi về tất cả những điều
này. Điều này thật đẹp bởi vì nó nói rằng nhân loại tiến bước ngay cả với điều
tốt, không chỉ với điều xấu.
Hồng Thủy
Nguồn: Vatican News Tiếng Việt
- Lần đầu tiên Đức Thánh Cha Phanxicô viết suy niệm cho Đàng Thánh Giá tại Colosseo ( 27/03/2024)
- Đức Thánh Cha Phanxicô không giảng lễ Chúa Nhật Lễ Lá 2024 ( 26/03/2024)
- Cuộc gặp gỡ giữa các Giám mục Đức và Giáo triều Roma diễn ra trong tinh thần xây dựng ( 23/03/2024)
- Đức Thánh Cha Phanxicô thay đổi quy chế của Đền thờ Đức Bà Cả, nhấn mạnh nghĩa vụ thiêng liêng của kinh sĩ ( 22/03/2024)
- Ra mắt game Công giáo mới “MetaSaint” dành cho “Thế hệ Alpha” ( 22/03/2024)
- Học viện Kinh Thánh và Học viện Đông phương của dòng Tên được sáp nhập chung với Đại học Giáo hoàng Gregoriana ( 20/03/2024)
- Caritas Âu châu đưa ra 5 vấn đề ưu tiên cho mục tiêu phát triển bền vững năm 2030 ( 19/03/2024)
- 15 nữ tu bị sát hại bởi quân Liên Xô sẽ được tuyên phong chân phước ( 16/03/2024)
- Án phong chân phước cấp giáo phận cho thanh niên 20 tuổi người Pakistan hoàn tất ( 16/03/2024)
- Công bố tự truyện của Đức Thánh Cha Phanxicô ( 15/03/2024)